Św. Ludwik, król Francji - Patron III Zakonu św. Franciszka

Ludwik IX Święty (1214 lub 1215 - 1270) - król Francji od 1226 r., syn Ludwika VIII z dynastii Kapetyngów. Był organizatorem i uczestnikiem VII i VIII wyprawy krzyżowej.

Gdy król Ludwik VIII, po krótkim 3-letnim panowaniu zmarł w 1226 r. na febrę, jego syn, również Ludwik, miał 12 lat. Władzę królewską przejęła wtedy, jako regentka, matka Blanka Kastylijska. Mimo wojen domowych w południowych prowincjach Francji, w których możnowładcy feudalni rozgrywali swe własne interesy - regentka utrzymała spójność królestwa do 1242 r., gdy Ludwik IX przejął pełnię rządów w państwie.

Swe panowanie rozpoczął od wprowadzenia reform, umacniających władzę królewską. Ujednolicił system monetarny w królestwie, zreorganizował i skutecznie nadzorował finanse, usprawnił też administrację państwa. Starając się rządzić sprawiedliwie, wprowadził kontrolę działalności urzędników królewskich, którą powierzył zakonnikom. W przypadku niesprawiedliwych decyzji, poszkodowani otrzymywali odszkodowanie, a nieuczciwi urzędnicy byli zwalniani. Ustanowił sądy królewskie, tak zwane parlamenty, do których można się było odwoływać od wyroków sądów feudalnych, w jakich zasiadali baronowie feudalni. Wprowadził zakaz pojedynków sądowych, noszenia broni i prowadzenia wojen prywatnych we Francji. Znacznie rozbudowały się miasta, które otrzymały przywileje komunalne i otaczane murami, odgrywały coraz większą rolę pod względem militarnym.

Ludwik IX godził liczne spory między skłóconymi rodami szlacheckimi wewnątrz Francji, jak również spory międzynarodowe. Faktycznie doprowadził do zażegnania wzajemnych pretensji terytorialnych Francji z hiszpańską Aragonią i z dynastią Plantagenetów, w osobie króla Anglii Henryka III. Występował również jako mediator w sporze pomiędzy papieżem Innocentym III a królem Rzeszy Niemieckiej Fryderykiem II. Był też głęboko religijny. Gdy w 1244 r. Jerozolima została ponownie opanowana przez egipskich Mameluków, zorganizował i sfinansował w 1248 r. kolejną (VII) wyprawę krzyżową dla obrony Ziemi Świętej. Brało w niej udział prawie wyłącznie rycerstwo francuskie, które poprowadził osobiście. Krucjata udała się połowicznie, a sam Ludwik IX przez pewien czas pozostawał w niewoli egipskiej. Wrócił w 1254 r. jako największy wśród monarchów Europy obrońca chrześcijaństwa.

Wspierał zakony, zwłaszcza żebraczy zakon franciszkanów. Król kolekcjonował również relikwie, wśród których była korona cierniowa Chrystusa, jaką otrzymał w podarunku od cesarza Konstantynopola Baldwina II. Celem jej przechowania kazał zbudować w Paryżu dwukondygnacjową kaplicę Sainte-Chapelle, uznaną później za największe arcydzieło architektury stylu gotyckiego.

W 1270 r. wziął udział w VIII krucjacie przeciwko Mahometanom. Zaczęła się ona od oblężenia Tunisu, a zakończyła epidemią dżumy wśród krzyżowców, w wyniku której zmarł również Ludwik IX. Już w 1297 r. Kościół uznał go za świętego. Koronę po Ludwiku IX przejął jego syn Filip III Śmiały (1270-1285).